İsim ve Soyisim Değiştirme Davası 2025: Ankara Yenimahalle İçin Güncel Hukuki Rehber

Giriş: Kimliğinizle Uyumlu Bir İsim Mümkün

İsim ve soyisim, sadece nüfus kayıtlarında yazan bir bilgi değildir. Sosyal ve profesyonel hayatınızda insanlara kendinizi tanıtırken kullandığınız ilk ifadedir. Ancak bazen bu isim, sizin hikâyenizle ve kişiliğinizle uyuşmayabilir.

Taşıdığınız isim veya soyisim:

• Gülünç bulunuyor ya da alay konusu oluyorsa,

• Size travmatik bir olayı veya ağır bir hatırayı hatırlatıyorsa,

• Telaffuzu zor olduğu için sürekli yanlış söyleniyorsa,

• Sosyal çevrenizde bambaşka bir isimle anılıyorsanız,

• Ya da kendinizi o isimle özdeşleştiremiyorsanız,

Türk hukuku, bu durumda isim ve soyisim değişikliği davası açarak nüfus kayıtlarınızı gerçek kimliğinizle uyumlu hâle getirmenize imkân tanır.

Bu rehber, özellikle Ankara ve Yenimahalle’de yaşayan; “isim değiştirme davası nasıl açılır, haklı sebep nedir, dava ne kadar sürer, 2025’te masraflar nasıldır?” sorularını merak eden kişiler için hazırlanmış güncel bir yol haritasıdır.

Bu metin yalnızca bilgilendirme amaçlıdır.

1. İsim ve Soyisim Değişikliği Davasının Hukuki Dayanağı

1.1. Türk Medeni Kanunu m. 27 – Adın Değiştirilmesi

İsim ve soyisim değişikliğinin temel kaynağı, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 27. maddesidir. Bu maddeye göre:

• Adın değiştirilmesi ancak haklı sebeplere dayanılarak hâkimden istenebilir.

• (Değişik Fıkra - GÜNCEL BİLGİ): 27 Kasım 2024 tarihli ve 7532 sayılı Kanun ile yapılan değişiklikle, "Adın değiştirildiği nüfus siciline kayıt ve Basın İlan Kurumunun ilan portalında ilan olunur..."

• Ad değişmekle kişinin diğer kişisel durumları (evlilik, soybağı gibi) kendiliğinden değişmez.

• Adın değiştirilmesinden zarar gören kimse, bunu öğrendiği günden başlayarak bir yıl içinde değiştirme kararının kaldırılmasını dava edebilir.

Kanun, “haklı sebep” kavramını tek tek saymaz. Böylece her dosya, kişinin kendi hayat hikâyesi ve özellikleri çerçevesinde değerlendirilir.

1.2. Nüfus Hizmetleri Kanunu m. 36 – Görevli ve Yetkili Mahkeme

5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu’nun 36. maddesi, nüfus kayıtlarının düzeltilmesine ilişkin davaları “nüfus davası” olarak tanımlar. Uygulamada:

• Görevli mahkeme Asliye Hukuk Mahkemesi’dir.

• Yetkili mahkeme ise kural olarak davacının yerleşim yerinin (ikametgâhının) bulunduğu yerdeki Asliye Hukuk Mahkemesi’dir.

Bu nedenle Ankara / Yenimahalle’de ikamet eden bir kişinin isim veya soyisim değişikliği davası, kural olarak Ankara’daki Asliye Hukuk Mahkemelerinde açılır.

2. “Haklı Sebep” Nedir? Yargıtay ve Anayasa Mahkemesi’nin Yaklaşımı

2.1. Yargıtay 8. Hukuk Dairesi’nin Emsal Kararı (E.2017/6122)

Yargıtay 8. Hukuk Dairesi’nin 02.11.2017 tarihli, E.2017/6122, K.2017/14423 sayılı kararı, isim ve soyisim değişikliği davalarında önemli bir dönüm noktasıdır. Bu kararda özetle:

• Ad ve soyadının kişiliğin ayrılmaz bir parçası olduğu,

• Haklı sebep değerlendirmesi yapılırken objektif koşullardan çok, davacının "özel nedenlerinin (sübjektif nedenlerin)" dikkate alınması gerektiği,

• "Adını benimsemeyen, kişiliği ile özdeşleştiremeyen kişinin adını değiştirmek istemesinin en doğal hakkı olduğu"

vurgulanmıştır.

Bu yaklaşım, kişinin kendi ismini sevmemesi, benimsememesi veya çevresinde fiilen başka bir isimle tanınmasının tek başına haklı sebep olarak kabul edilmesinin önünü açmıştır.

2.2. Anayasa Mahkemesi H.K. (B. No: 2019/42944) Kararı

Anayasa Mahkemesi, 17.06.2021 tarihli H.K. başvurusunda, isim değişikliği talebinin reddedilmesini “özel hayata saygı hakkı” (Anayasa m. 20) kapsamında değerlendirmiş ve ihlal kararı vermiştir.

Kararda, isim hakkının kişinin kimliğinin ve özel hayatının ayrılmaz bir parçası olduğu vurgulanmış; isim değişikliği taleplerinin (örneğin cinsiyet değişikliği ameliyatı gibi) başka şartlara bağlanamayacağı, kişinin beyanı ve yaşam koşulları çerçevesinde değerlendirilmesi gerektiği belirtilmiştir.

Bu karar, isim değişikliği davalarını yalnızca teknik bir nüfus düzeltmesi olmaktan çıkarıp temel hak boyutuna taşımıştır.

2.3. Uygulamada Sıkça Kabul Edilen Haklı Sebep Örnekleri

Yargıtay ve Anayasa Mahkemesi kararları ve mahkeme uygulamaları dikkate alındığında, aşağıdaki durumlar haklı sebep olarak sıkça kabul edilmektedir:

• İsmin gülünç, küçültücü, çirkin veya ahlaka aykırı anlam taşıması.

• Kişinin sosyal ve mesleki çevresinde nüfustaki isminden farklı bir isimle tanınıp bu durumun karışıklığa yol açması.

• İsim veya soyismin kişide travmatik bir olayı, istismarı veya ağır bir hatırayı çağrıştırması.

• İsmin toplumda olumsuz tanınan bir kişiyle aynı olması.

• İsmin telaffuzunun veya yazımının zor olması nedeniyle sürekli karışıklık yaşanması.

• Din veya vatandaşlık değişikliği gibi özel haller.

Her somut olayda bu sebepler tek başına veya birlikte değerlendirilebilir; önemli olan, kişinin gerçek hayatında yaşadığı sıkıntıların mahkemeye açık ve tutarlı şekilde anlatılmasıdır.

3. Ankara Yenimahalle’de İsim ve Soyisim Değiştirme Davası Adım Adım

3.1. Haklı Sebebin Belirlenmesi ve Dilekçenin Hazırlanması

İlk adım, mevcut isim veya soyisim nedeniyle yaşadığınız sorunları netleştirmektir. Dava, bu haklı sebeplere dayanan, Yargıtay ve Anayasa Mahkemesi’nin güncel içtihatlarına atıf yapan bir dava dilekçesi ile açılır. Somut olaya uygun, sağlam bir dilekçe, davanın hızlı sonuçlanması ihtimalini güçlendirir.

3.2. Davanın Açılması

Hazırlanan dilekçe ve deliller (tanık listesi, varsa diğer belgeler) ile birlikte Ankara Adliyesi Asliye Hukuk Mahkemeleri tevzi bürosuna başvurulur. Görevli mahkeme Asliye Hukuk Mahkemesi, davalı taraf ise kişinin nüfus kaydının bağlı olduğu İl/İlçe Nüfus Müdürlüğü’dür.

3.3. Duruşma ve Tanıkların Dinlenmesi

Mahkeme bir duruşma günü belirler. Uygulamada:

• En az iki tanık gösterilmesi,

• Tanıkların davacıyı hangi isimle tanıdıklarını ve mevcut isimden dolayı yaşanan güçlükleri somut örneklerle anlatmaları,

davanın kabulü açısından büyük önem taşır.

3.4. Karar, Kesinleşme ve Nüfus Kaydının Güncellenmesi

Mahkeme talebi haklı bulursa isim veya soyisim değişikliğine karar verir. Karar taraflara tebliğ edilir ve yasal itiraz sürelerinin dolmasıyla kesinleşir. Kesinleşen karar mahkeme tarafından ilgili nüfus müdürlüğüne gönderilir ve nüfus kaydı yeni isim veya soyisimle güncellenir.

Bu aşamadan sonra yeni isim veya soyisim, tüm resmi işlemler bakımından hukuken geçerli hâle gelir.

4. Dava Ne Kadar Sürer? 2025-2026 Yılı İçin Süre ve Masraflar

4.1. Ortalama Süre

Ankara’da isim ve soyisim değişikliği davaları, usulüne uygun açılmış ve tanıkları hazır dosyalarda çoğu zaman tek celsede karara bağlanabilmektedir. Mahkeme yoğunluğuna göre süreç, genel olarak 1–4 ay arasında tamamlanır. Eksik dilekçe veya usul hatalarında bu süre uzayabilir.

4.2. Harç, Masraflar ve Avukatlık Ücreti

• Dava Harç ve Masrafları: Dava açılırken ödenmesi gereken başvuru harcı, karar harcı, tebligat ve ilan giderleri gibi masraflar bulunmaktadır. 2025 yılı itibarıyla, bu kalemlerin toplamı yaklaşık 3.500 TL civarındadır.

• Avukatlık Ücreti: Avukatlık ücreti, her yıl Resmî Gazete’de yayımlanan Türkiye Barolar Birliği Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi (AAÜT) esas alınarak belirlenir. 3 Kasım 2025'te yayımlanan 2025-2026 AAÜT'ye göre, Asliye Hukuk Mahkemelerinde görülen davalar için tavsiye edilen asgari maktu ücret 45.000 TL'dir.

5. Sıkça Sorulan Sorular – İsim ve Soyisim Değiştirme Davası

Soru 1: İsim ve soyisim değiştirme davası ne kadar sürer?

Cevap: Usulüne uygun açılan dosyalarda davalar çoğu zaman tek celsede sonuçlanır ve mahkemenin iş yüküne göre ortalama 1–4 ay içinde tamamlanır.

Soru 2: İsim ve soyisim değiştirme davası için nereye başvurulur?

Cevap: Görevli mahkeme Asliye Hukuk Mahkemesidir. Yetkili mahkeme ise kural olarak davacının yerleşim yerinin bağlı olduğu mahkemedir. Ankara / Yenimahalle’de oturan kişiler için yetkili mahkemeler, Ankara Asliye Hukuk Mahkemeleridir.

Soru 3: İsim değişikliği davasında tanık göstermek zorunlu mu?

Cevap: Kanunda açık bir “tanık zorunluluğu” ifadesi yer almasa da, mahkemeler haklı sebebin ispatı (örneğin çevrede farklı isimle tanındığınızı) için tanık beyanlarına büyük önem verir. Bu nedenle en az iki tanık gösterilmesi, davanın kabulü açısından çok önemlidir.

Soru 4: Aynı kişi birden fazla kez isim veya soyisim değiştirme davası açabilir mi?

Cevap: Geçmişte Nüfus Hizmetleri Kanunu’ndaki "ancak bir kere açılabilir" sınırlaması Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilmiştir. Haklı sebep bulunması hâlinde birden fazla kez isim veya soyisim değiştirme davası açmak mümkündür.

Soru 5: Reşit olmayan (18 yaş altı) çocuğun ismi nasıl değiştirilir?

Cevap: Reşit olmayan çocuklar için dava kural olarak anne ve baba tarafından birlikte açılır. Boşanma hâlinde velayet hangi ebeveynde ise, genellikle o ebeveyn tarafından açılır.

Soru 6: E-Devlet üzerinden isim veya soyisim değişikliği yapılabilir mi?

Cevap: Geçmişte yalnızca yazım ve imla hatalarının düzeltilmesi için sınırlı sürelerle e-Devlet üzerinden idari başvuru imkânı tanınmış olsa da, 2025 itibarıyla kapsamlı isim veya soyisim değişiklikleri (örn: 'Ali' ismini 'Efe' yapmak) için mahkeme kararı gerekmektedir.

Soru 7: İsim değiştirme davası sabıka kaydımı veya diğer hukuki statülerimi değiştirir mi?

Cevap: Hayır. Medeni Kanun’a göre “ad değişmekle kişisel durum değişmez”. İsim veya soyismin değişmesi; sabıka kaydı, medeni hâl, soybağı gibi hukuki statüleri kendiliğinden değiştirmez.

6. Örnek İsim Değişikliği Dava Dilekçesi

(Bu dilekçe sadece bilgilendirme amaçlı genel bir taslaktır, mutlaka somut olaya göre uyarlanmalıdır.)

ANKARA ( ) ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ'NE

DAVACI : AD SOYAD (T.C. Kimlik No: …………)

..…………………………………………… Yenimahalle/ANKARA

VEKİLİ : (Varsa) Av. Mete ŞAHİN

Işınlar Mah. İvedik Cad. No: 116/1 Yenimahalle/ANKARA

DAVALI : … İL/İLÇE NÜFUS MÜDÜRLÜĞÜ

KONU : Haklı sebeplere dayalı olarak nüfus kaydındaki ismimin değiştirilmesi talebimden ibarettir.

AÇIKLAMALAR

1. Nüfus kayıtlarında ismim “MEVCUT AD” olarak görünmekte olup, aile ve sosyal çevremde, eğitim ve iş hayatımda uzun süredir “YENİ AD” ismi ile tanınmakta ve bu ismi kullanmaktayım. Resmî kayıtlardaki isim ile günlük hayatta kullandığım ismin farklı olması; banka ve resmî kurum işlemlerinde sık sık karışıklığa neden olmaktadır. Bu husus, dinleteceğim tanık beyanları ile de ortaya konacaktır.

   
   

2. Bunun yanında “MEVCUT AD” ismini kişiliğimle özdeşleştirememekte, bu isimle kendimi ifade edememekteyim. Yargıtay’ın yerleşik içtihatlarında (örn: 8. HD, E.2017/6122, K.2017/14423) adını benimsemeyen, kişiliği ile özdeşleştiremeyen kimsenin adını değiştirmek istemesinin doğal bir hak olduğu kabul edilmektedir. Anayasa Mahkemesi kararlarında da isim hakkının özel hayata saygı ve kişilik hakları kapsamında korunduğu vurgulanmaktadır.

   
   

3. Açıklanan nedenlerle, nüfus kaydımda “MEVCUT AD” olarak kayıtlı olan ismimin, fiilen uzun süredir kullandığım ve kişiliğimle özdeşleşen “YENİ AD” olarak değiştirilmesi zorunlu hâle gelmiştir.

HUKUKİ NEDENLER: 4721 sayılı TMK m. 27, 5490 sayılı NHK m. 36, 6100 sayılı HMK ve ilgili diğer mevzuat.

HUKUKİ DELİLLER : Nüfus kayıt örnekleri, tanık anlatımları ve sair yasal deliller.

SONUÇ ve İSTEM : Açıklanan nedenlerle; davamın KABULÜ ile, nüfus kaydımda “MEVCUT AD” olarak kayıtlı bulunan ismimin “YENİ AD” olarak DEĞİŞTİRiLMESİNE ve bu değişikliğin ilgili Nüfus Müdürlüğü’ne bildirilmesine karar verilmesini saygıyla arz ve talep ederim.

Tarih

Davacı

İmza

7. Karar Sonrası Hangi Kurumlarda İsim ve Soyisim Güncellenmeli?

İsim veya soyisim değişikliği kararı kesinleştikten sonra:

• Nüfus müdürlüğünden yeni T.C. kimlik kartı alınmalı.

• Yeni kimlik kartı ile pasaport ve sürücü belgesi (ehliyet) yenilenmeli.

• Banka ve finans kuruluşlarındaki hesap bilgileri güncellenmeli.

• SGK ve vergi dairesi kayıtları (Genellikle MERNİS üzerinden otomatik güncellenir, ancak kontrol edilmelidir).

• Diploma ve mezuniyet belgeleri için ilgili okul veya üniversiteye başvurulmalı.

• Tapu müdürlükleri ve araç ruhsat kayıtları güncellenmeli.

• Elektrik, su, doğal gaz, internet, GSM ve diğer abonelikler yenilenmeli.

Yasal Uyarı: Bu web sitesinde yer alan bilgiler, yalnızca genel bilgilendirme amacıyla hazırlanmıştır ve hukuki tavsiye niteliği taşımaz. Bu sitedeki bilgilerin kullanımı, hiçbir şekilde avukat-müvekkil ilişkisi oluşturmaz. İçerikte yer alan bilgilere dayanarak hareket etmeden önce, özel hukuki durumunuzla ilgili olarak mutlaka bu alanda çalışan bir avukata danışmanız tavsiye edilir.